Vandaag ging ik op verkenning in Battel. Heel regelmatig rij ik, net als duizenden andere chauffeurs, via Battelcomplex hoog boven de hoofden van de Battelaars. Vandaag voelde ik me een van hen en mocht ik proeven van hun geschiedenis … en hun lekkere ijsjes.
Cijfer van de dag: 13,94 km
“Battel In Beeld” en “Battel Zomert”, twee Battelse verenigingen, gingen samen op zoek naar een project om in Corona-tijden iets te organiseren waarbij het doelpubliek van beide verenigingen kon betrokken worden. Ze bedachten een wandeling door Battel, overgoten met een sausje van enkele historische feiten, op smaak gebracht met een bezigheid voor de (klein)kinderen. Een geslaagd initiatief !
Het vertrekpunt voor de wandeling is de Batteliek (de voormalige Sint-Jozef kerk van Battel), gelegen op de hoek van de Battelse Bergen met de Wolverbosstraat.
Hoe de wandeling werd opgevat en welke mogelijkheden er zijn, kan je in detail nalezen op de website van de organisator.
Een tipje van de sluier: op het wandeltraject van ongeveer 10 km vind je 22 informatieborden die verwijzen naar de geschiedenis van die bijzondere plaats.
Elk informatiebord is voorzien van een QR-code en zo vind je op de website van de organisator nog een schat aan wetenswaardigheden.
En toen gingen we op pad …
Onze tocht voerde langs het (ondertussen afgebroken) kasteel van baron Eduard Empain en de Spaanse Hoeve. Deze hoeve was vermoedelijk een Spaans fort dat gebouwd werd in de tweede helft van de 16de eeuw. In die tijd werden belangrijke waterlopen beschermd door schansen. In Battel zou het Zennegat beschermd geweest zijn door meerdere schansen waaronder het “Tongske”, de versterking in “Battelbroek” en “Blauwstein”.
Hierna kwamen we terecht aan het Zennegat. Da’s een verhaal op zich … dat vertel ik jullie later.
Onze volgende halte was bijzonder actueel. In uitvoering van het Sigmaplan worden er in de buurt van het Zennegat verschillende overstromingsgebieden aangelegd.
Door de overvloedige regen van de voorbije dagen zagen we het overstromingsgebied aan de Oude Dijlearm in werking … en da’s behoorlijk indrukwekkend maar broodnodig.
Waar men gaat langs Vlaamse wegen komt men cafeekes tegen.
Café ’t Bergske is zo’n typisch Vlaams volkscafé. Het café ligt op de plaats die men in Battel “Achterwaarts” (of Udewaerts) noemt. Er is wat onduidelijkheid over de herkomst van deze plaatsnaam: sommigen houden het op het achterwaarts wegtrekken van boten, anderen denken dan weer dat het om een doorwaadbare plaats aan de Zenne gaat. Als men via de Romeinse Heirbaan van Mechelen naar Gent wilde, moest men immers de Zenne over geraken.
De volgende halte is een hele speciale: de boerderij Van Autenboer was de verblijfplaats van Tony van Autenboer die in de periode van 1967 tot 1970 verschillende expedities naar Antarctica heeft geleid.
De 87-jarige man woont momenteel met zijn echtgenote in villa “Le Chêne”, de voormalige woning van madame Denis, zus van baron Empain. Daar komen we straks nog langs.
En zo gaat onze tocht verder langs de Heilig Kruiskapel en het Matrozenhuis.
Het Matrozenhuis was een bijgebouw van het kasteel Empain. In dit gebouw verbleef de bemanning van het jacht van baron Empain als de baron in zijn kasteel was.
Lange tijd stond voor het Matrozenhuis een eik. Deze “vrijheidsboom” werd door Louise Empain – in Battel beter gekend als Madame Denis – in 1930 geplant als aandenken van de 100ste verjaring van de Belgische onafhankelijkheid.
Vervolgens passeren we aan villa “Le Chêne”. terwijl we trots poseren, voelen we het blauw bloed door onze aderen stromen …
Villa “le Chêne” was de woonplaats van madame Denis. Iedere Battelaar die wat leeftijd heeft moet ze nog gekend hebben. Haar naam was eigenlijk Louise Empain en ze was de jongste zuster van baron Edouard Empain. In 1896 werd ze madame Denis door haar huwelijk met Henri Denis, een militair van hoge rang.
Momenteel woont Tony Van Autenboer op deze plek.
Kasteel Hof ter Linden is onze volgende halte. De geschiedenis van dit enig resterende Battelse kasteel gaat zeker terug tot de 16-17de eeuw. Het was dan onderdeel van een groot domein dat tot aan de Dijledijk reikte vlak tegenover de monding van de Vrouwvliet.
Het domein Hof ter Linden werd in 1929 aangekocht door zuster Madeleine. Het kasteel moest een nieuw klooster worden waar de zusters zich in alle rust konden bezighouden met hun godsvruchtige taken. Die rust moest verzekerd worden door rond het domein een muur te bouwen. Spijtig genoeg geraakte die nooit helemaal af. Delen ervan zijn nog te zien vanaf de Dijledijk en op het speelpleintje in de Otterstraat.
Battel staat vol historische gebouwen die tot de verbeelding spreken.
Het Tolhuis werd aan het einde van de 16de eeuw door het toenmalige Mechelse stadsbestuur opgericht als schans om de opmars van de vijand te vertragen.
Volgens mondelinge overlevering werd hier destijds tol geheven op het vervoer langs de Dijle.
Via een omweg langs de Battelsesteenweg passeren we ook graag nog even langs een uitgestrekt parkdomein met vijver bij het voormalig kasteel Beaulieu dat in mei 1992 uitbrandde.
Hier bleven we niet te lang rondhangen en aan foto’s hebben we ons ook niet gewaagd. We wilden namelijk geen confrontatie met een of andere motorbende.
In de buurt van Battelbrug bevond zich ooit Domein De Lange Akker. In de volksmond werd dit domein ook Kasteel Mastboom of Beukenhof genoemd. Spijtig genoeg moest dit gebouw eind jaren 1960 onder de sloophamer voor de aanleg van het Battelcomplex. En het Battelcomplex … daarmee ben ik mijn verhaal gestart.
Enkele statige bomen zijn de enige restanten van het domein.
Tot mijn grote verbazing is er nog zoveel meer te vertellen over Battel. De infoborden langs het wandeltraject en zeker de webpagina’s gekoppeld aan de QR-code op deze infoborden zijn zeker het lezen waard.
Bij een volgende gelegenheid pik ik er nog enkele bijzondere plekken uit en ga ik hier nog wat dieper op in.
De wandeling eindigde ik met veel plezier aan de foodtruck van Beanice die je kan vinden tegenover de Batteliek (het startpunt van de wandeling).
De ijsjes waren superlekker en de porties erg royaal. Merci voor de goede zorgen Kaatje.
Ik liet me vertellen dat Kaatje vandaag speciaal voor mij haar foodtruck had geopend, want eigenlijk was het vandaag haar sluitingsdag. Het zou ook kunnen dat het iets met het mooie weer te maken had … we zullen het nooit met zekerheid weten.
