Van Fort van Breendonk naar Kazerne Dossin (3)

Zondag stapte ik van het Fort van Breendonk in Willebroek naar Kazerne Dossin in Mechelen. Ik vertelde jullie reeds de ontstaansgeschiedenis van het fort en de zwarte bladzijden in zijn geschiedenis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vandaag heb ik het graag over het ontstaan van Kazerne Dossin.

Cijfer van de dag: 3,97 km

Het complex werd in 1756 gebouwd, in opdracht van Maria Theresia van Oostenrijk, keizerin van de toenmalige Oostenrijkse Nederlanden.

De architecten volgden nauwkeurig de eisen van het opperbevel in Wenen, waardoor het gebouw met zijn sobere, strenge buitenkant meer verwant lijkt met het Weense classicisme dan met de lokale architectuur.

Het was het stadsbestuur zelf dat instond voor de bouw ervan. Dit lijkt vreemd maar dat is het niet. Voorheen verplichtte de centrale overheid de Mechelse burgers om soldaten onderdak te geven. Dit zorgde geregeld voor problemen en woog op de stadskas. Door het optrekken van een kazerne verminderde het stadsbestuur de hinder voor de Mechelaars. Bovendien was de komst van al die soldaten goed voor de lokale economie. De legerleiding kon op die manier ook efficiënt het toezicht en de coördinatie regelen van de manschappen, die voordien over de stad verspreid waren. De kazerne bood plaats aan 2400 soldaten.

Tussen 1781 en 1940 speelde de kazerne een louter militaire rol die op verschillende manieren werd ingevuld. Tot 1914 deed het gebouw dienst als “depot” voor de regimenten Grenadiers, Karabiniers en Derde Jagers. Daarna werd het een wapendepot en vanaf 1918 een hulpdepot van het 7de Linieregiment.
De site was aanvankelijk gekend onder de naam Klein Kwartier (zie voetnoot).

In 1936 kreeg de kazerne de naam van de bevelhebber van dit regiment tijdens de Eerste Wereldoorlog: luitenant-generaal Emile de Dossin de Saint Georges (1854-1936).

Dossin was beroepsmilitair en werd onder meer onderbevelhebber van de Koninklijke Militaire School en adviseur van de Minister van Oorlog.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog had hij het commando over de 2de Belgische legerdivisie met onder meer het 6de en het 7de Linieregiment. Deze divisie had zijn stelling in Antwerpen en kreeg het hard te verduren tijdens het Beleg van Antwerpen. In de nacht van 8 op 9 oktober 1914 verliet de divisie de stelling om naar Nieuwpoort te sporen. Daar kreeg zij geen rust maar moest zich verdedigen in de Slag om de IJzer, in de gemeente Sint-Joris.

Manschappen van Dossins 2de divisie voerden de inundatie van de IJzer uit.

Net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was mijn eigen grootvader gekazerneerd in Kazerne Dossin.

Hij maakte als beroepsmilitair deel uit van het 7de Linieregiment.

Het 7de Linieregiment (7Li), een actief infanterieregiment van de 4de Infanteriedivisie, wordt op 26 augustus 1939, bij afkondiging van Fase A van het mobilisatieplan, gemobiliseerd in de Dossinkazerne te Mechelen.

Tijdens Fase A van de mobilisatie worden de militieklassen ‘34, ‘35, ‘36,’37 en ‘38 opgeroepen. Gezien het 7Li een op vredesvoet bestaande eenheid is, wordt het regiment tijdens deze fase van de mobilisatie op oorlogsvoet gebracht. De staf, het Iste, IIde en IIIde Bataljon bevinden zich op dat ogenblik in de Dossinkazerne, het IVde Bataljon is op oefening in het Kamp van Beverlo.

De 4de Infanteriedivisie wordt onmiddellijk na de start van de mobilisatie naar het oosten gestuurd om achter het Albertkanaal een sector in te nemen tussen Lixhe en Eigenbilzen. Het 7Li vertrekt samen met de rest van de divisie en neemt deel aan de Achttiendaagse Veldtocht.

Het Belgische leger capituleert op 28 mei 1940.

De functie van de Dossin Kazerne tussen mei 1940 en juli 1942 blijft een raadsel, maar hierna kreeg het gebouw een zeer sinistere herbestemming. Daarover heb ik het in een volgende bijdrage.

(Voetnoot)
Amper een jaar na het Klein Kwartier werd het Groot Kwartier gebouwd, een ruiterij- en artilleriekazerne aan het Berthoudersplein en zich uitstrekkend langsheen de Zandpoortvest. Haar rol werd in 1898 overgenomen door een nieuwe kazerne, de Baron Michel, aan de Liersesteenweg. Het Groot Kwartier was stadsbezit vanaf 1932 tot vlak voor de sloop in 1948. Op de plaats van het Groot Kwartier kwam de nieuwbouw van de Rijksmiddelbare Jongensschool (RMS).

De Baron Michel en de Rijksmiddelbare Jongensschool zet ik graag op mijn lijstje voor een toekomstige bijdrage.

About the author

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.